Gdy niemówione emocje stają się bólem czyli o zaburzenia psychosomatycznych u dzieci

Gdy niemówione emocje stają się bólem.

Szukając przyczyn dolegliwości, na które skarży się dziecko, a które nie znajdują źródła w konkretnych przyczynach fizycznych (np. przewlekłe, powtarzające się bóle brzucha, głowy, alergie, wysypki, mdłości, moczenie) warto wziąć pod uwagę kilka kwestii.

Przyjmując, że podłożem zaburzeń psychosomatycznych jest psychika (np. nieświadome konflikty czy lęki), uwagi wymagają zarówno czynniki wewnątrzpsychiczne (np. predyspozycje osobowościowe czy temperamentalne dziecka) jak i zewnętrzne.

W przypadku tych drugich chodzi przede wszystkim o aktualną sytuację rodziny, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji kryzysowych czy momentów przełomowych (np. konflikty między rodzicami, rozwód, przeprowadzka, narodziny rodzeństwa) oraz w szkole (np. relacje w grupie rówieśniczej, zmiana klasy/szkoły/nauczyciela).

Ważna jest  próba umiejscowienia objawów dziecka i ich nasilenia w czasie (kiedy się pojawiły, kiedy zaostrzały) w odniesieniu do tych ewentualnych „czynników spustowych”.

Niemniej jednak w procesie poszukiwania źródeł objawów somatycznych u dziecka istotne jest zwrócenie uwagi rodziców na nich samych – na ich konkretne postawy i przeżycia w reakcji na problem dziecka, a także sposób funkcjonowania rodziny wówczas, zanim jeszcze problem się pojawił. Wiąże się to z koniecznością przyjrzenia się interakcjom i relacjom w rodzinie (np. czy dziecku wolno okazywać złość lub niezadowolenie w stosunku do najbliższych? Jak rodzice przyjmują złość dziecka? Czy w rodzinie jest miejsce na okazanie słabości? Co słabość dziecka wywołuje w rodzicach? Jak reagują na odmienność zdań, zachowań dziecka? Co przeżywają kiedy nie spełnia ono ich oczekiwań?).

Dogłębny i  wielowymiarowy sposób podejścia do problemu objawów dziecka, jaki ma miejsce podczas konsultacji psychoterapeutycznych, daje szansę nie tylko na pozbycie się konkretnych objawów, ale przede wszystkim na znalezienie źródła problemu i uwolnienie dziecka od konieczności mówienia „językiem objawów”. 

Joanna Grabowska – Kruk psycholog, psychoterapeuta.
W Ośrodku ReGeneRacja pracuje z dziećmi i ich rodzicami, prowadzi psychoterapię indywidualną jak również grupy terapeutyczne dla dzieci. Pracuje także w języku angielskim